جدول راهنمای لکه برها
ردیف
نوع لکه
روشها و نوع لکه برها
۱
لکه نوار چسب
روش مندرج در بند A
۲
لکه خون
روش مندرج در بند ۸- E و بند A
۳
آدامس – موم – شمع
روش مندرج در بند ۳- E و بند A
۴
شکلات و قهوه
روش مندرج در بند ۸- Eو ۵- E و B
۵
انواع مدادهای رنگی
روش مندرج در بند۳-E و بند A
۶
لاک ناخن
روش مندرج در بند ۷- E
۷
لکه آب میوه
روش مندرج در بند B و بند C
۸
لکه چربی
روش مندرج در بند A
۹
جوهر خودکار
روش مندرج در بند ۴- E و بند A
۱۰
جوهر خودنویس
روش مندرج در بند D وم بند B
۱۱
لکه ماتیک (روژ لب)
روش مندرج در بند A و بند C
۱۲
لکه رنگ نقاشی
روش مندرج در بند A مخصوصاً تربانتین
۱۳
زنگ آهن
روش مندرج در بند ۲- E
۱۴
واکس کفش
روش مندرج در بند A و بند ۱- E و B
۱۵
لکه قیر
روش مندرج در بندA
۱۶
چای
روش مندرج در بندB
تقریباً همه انواع لکه ها را می توان با شستن فوری با اب نیمگرم تا حدود ممکن کمرنگ نمود و از تثبیت آن جلوگیری کرد و از آن پس برای زدودن باقیمانده لکه با توجه به نوع آن با یکی از مواد زیر اقدام نمود.
A: به کار بردن حلالها
لکه های چرب و روغنی را می توان با استفاده از حلال نفتا، بنزین، الکل، تتراکلرید کربن، تربانتین یا سایر لکه برهای مخصوص که در بازار برای انی منظور عرضه می شود برطرف نمود.
توجه: همه حلالها یا آتشگیر هستند و یا به هنگام مصرف دود مسموم کننده تولید می کنند. بنابراین این قبیل مواد را نباید در مجاورت آتش یا در فضای بسته مورد استفاده قرار داد.
طرز کاربرد حلالها این است که ابتدا پارچه آلوده به لکه را روی یک حوله سفید یا پارچه سفید پنبه ای طوری قرار دهید که طرف ملکوک به جانب حوله قرار گیرد. چند قطره از حلال را از پشت لکه روی آن بچکانید و یک تکه پارچه آلوده به حلال نیز روی آن قرار دهید و پس از چند لحظه محل پارچه را روی حوله عوض نموده و این کار را تکرار کنید تا لکه کاملاً پاک شود.
B: استفاده از رنگ برها (سفید کننده ها)
لکه های رنگی که با شست و شو از بین نمی رود غالباً با سفید کننده ها (یا اکسید کننده ها) زدوده می شود. این روش را می توان فقط در صورتی که پارچه سفید یا پارچه رنگی مقاوم در برابر رنگ بر ها آلوده به مواد رنگی شده باشد مورد استفاده قرار داد.
در مورد پارچه های رنگی ابتدا باید مقاوم بودن آن را در برابر رنگ برها آزمود. برای این کار می توان قسمتی از زوایای پنهان لباس را که از بین رفتن رنگ لطمه ای به آن وارد نمی سازد با رنگ بر آغشته نموده و از ثبات رنگ آن اطمینان حاصل نمود.
۱- یک سفید کننده‌ملایم را می توان با حل کردن یک قاشق غذاخوری سدیم پربرات در یک فنجان آب گرم تهیه نمود.
۲- با افزودن دو قاشق غذاخوری پراکسید هیدروژن در یک فنجان آب گرم می توان رنگ بر غلیظ تری تهیه نمود.
۳- یک قاشق مرباخوری از پودر هیپوکلریت در یک فنجان آب می تواند لکه های سرسخت را از بین ببرد.
در کابرد رنگ برها باید به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه تامی کرد تا اثر خود را ظاهر سازد.
توجه: پس از کاربرد سفید کننده ها و قبل از اتو کردن پارچه حتماً‌محل لکه را بشوئید و آب بکشید.
C: مواد دگرگون کننده
لکه های مقاوم در برابر رنگ برها در روی پارچه سفید را می توان با ماده «زداینده» از میان برداشت. این نوع لکه برها که غالباً در فروشگاهها عرضه می شود طبق دستور استعمال خود باید مورد عمل قرار بگیرد. این نوع مواد را روی پارچه های رنگی نباید به کاربرد مگر آنکه قصد تغییر رنگ تمامی پارچه در بین باشد.
D: پودرهای لباس شوئی
بسیاری از لکه ها را با استفاده از پودر لباس شوئی و آب داغ می توان برطرف نمود. لکه های چربی و لکه ها یا نوارهای زرد رنگ روی یقه پیراهن از این قبیل هستند.
E: روشهای مخصوص لکه بری (با استفاده از جدول مندرج در پایان فصل)
در زیر پاره ای روشهای مخصوص برای زدودن انواع لکه ها پیشنهاد می شود که طریقه استفاده از هر نوع را در جدول در پایان این فصل خواهدی یافت.
۱- ابتدا لکه را با آب گرم بشوئید، یک قطعه صابون مرطوب روی آن بکشید و محل را با انگشت مالش دهید.
۲- مقداری نمک طعام روی لکه بپاشید، سپس مقداری آب لیمو روی آن بریزید و بگذارید چند دقیقه باقی بماند، آنگاه پارچه را در مقابل آفتاب بگذارید و یا آنکه محل را با محلول اسید اگزالیک مالش دهید(توجه داشته باشید محلول اسید اگزالیک سمی است) و بعد از ده دقیقه آب بکشید.
۳- مواد اضافی لکه را با چاقوی کند از روی پارچه بتراشید، سپس حلال یا ماده پاک کننده را طبق دستورالعمل مندرج در بند A به کار برید.
۴- از مواد پاک کننده «همه کاره» که در فروشگاهها عرضه می شود استفاده کنید و محل را آب بکشید.
۵- محل لکه را برای مدت یک ساعت در آب گرم خیس کنید. سپس آن را در محلول یک قاشق غذاخوری آمونیاک در یک گالن آب قرار بدهید و بعد با اب کاملاً بشوئید.
۶- با اسفنج آغشته به الکل لکه را مالش دهید و سپس با یکی از انوع سفید کننده های مندرج در بند B بقیه لکه را پاک کنید.
۷- از استون یا ماده پاک کننده لاک ناخن بر طبق روش مذکور در بند A استفاده کنید.
توجه: انواع پارچه های ساخته شده از فیبرهای استات سلولز در مقابل استون حساس هستند و کاربرد استون موجب ضایع شدن نسج پارچه می شود. این قبیل پارچه ها را باید قبلاً مورد آزمایش قرار داد.
۸- از محلول آنزیمها یا پپسین که در فروشگاهها عرضه می شود استفاده کنید.
۹- از چند قطره تنطورید استفاده کنید و پس از چند دقیقه آب بکشید و یا آنکه محلول هیپوکلریت عکاسان یا «تیوسولفات سدیم» به کار ببرید (مقادر دو قاشق غذاخوری در یک فنجان آب داغ)
۱۰- برای مدت ۱۰ دقیقه محل لکه را داخل گلیسیرین گرم قرار دهید، با انگشتان دست خود محل لکه را مالش دهید و با آب و صابون شست و شو دهید.